Operaty ochrony powietrza to dokumenty, które muszą być sporządzone przez operatorów instalacji lub przedsiębiorstwa, które wprowadzają do powietrza substancje zanieczyszczające. W zależności od rodzaju działalności, mogą mieć różną formę i zakres, jednakże każdy operat ochrony powietrza musi zawierać pewne podstawowe elementy, takie jak opis instalacji lub źródła emisji, ocena oddziaływania na środowisko, w tym na jakość powietrza, gleby, wód powierzchniowych i gruntowych, a także na zdrowie człowieka, cele ochrony powietrza, plan działania, monitorowanie, prognozy, a także informacje o inwestycjach, które mają na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń i poprawę jakości powietrza, w tym ich kosztorysy i harmonogramy.
Operaty ochrony powietrza są ważnym elementem ubiegania się o pozwolenie na emisję zanieczyszczeń do powietrza. Na podstawie tych dokumentów organ administracji państwowej, który odpowiada za ochronę środowiska, podejmuje decyzję o wydaniu lub odmowie wydania pozwolenia na emisję. Przedsiębiorcy, którzy wprowadzają zanieczyszczenia, muszą je mieć. Wniosek o wydanie powinien być poprzedzony opracowaniem operatu ochrony powietrza, który zawiera szczegółowe informacje na temat emisji zanieczyszczeń i sposobów ich redukcji. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia, organ administracji państwowej wydaje decyzję, która określa m.in. wartości emisji oraz wymagania dotyczące jej monitorowania.
Cena sporządzenia operatu ochrony powietrza zależy od wielu czynników, takich jak zakres opracowania, rodzaj emisji zanieczyszczeń, ilość analiz, potrzeba przeprowadzenia pomiarów czy też złożoność procesów technologicznych. Koszty sporządzenia mogą wynosić od kilku tysięcy do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, w zależności od wymagań przedsiębiorcy oraz specyfiki prowadzonej działalności. Warto w takiej kwestii zasięgnąć porady wykwalifikowanych osób, które opracują cały operat i dokładnie go wycenią, tak jak zrobią to fachowcy z firmy Ekolog. Warto pamiętać, że koszt opracowania to jedynie część kosztów związanych z emisją zanieczyszczeń.